Acht maart viering, Matagalpa

Allereerst iets leuks, namelijk een 8 maart groet uit Nicaragua. Saskia vertelde me namelijk dat het in Nicaragua gebruikelijk is om elkaar een 8 maart groet te sturen. Hieronder de tekst die je ontvangt als je persoonlijk zo’n kaart ontvangt.

Hola Lezeres van nicacostamarjan,
Marjan (marnieuw@dds.nl) ha elegido una tarjeta para ti, en TuParada.
Para verla simplemente haz click aquí:
http://www.tuparada.com/g/?id=0KKK11505587463PB

Thema 8 maart
En nu wat meer over 8 maart zelf, waar overal in Nicaragua uitgebreid aandacht aan wordt besteed. Al weken wordt er in de media over het thema van de internationale vrouwendag gepraat, namelijk ‘geweld tegen vrouwen’. Dit thema stond in 1993 ook al volop in de belangstelling en hiervoor zijn allerlei hulpverleningsorganisaties opgericht, vaak met buitenlandse steun. Het idee is altijd geweest dat er in Guatemala de meeste doden vallen door seksueel geweld in Midden Amerika, maar sinds kort is bekend geworden dat er meer doden zijn in Nicaragua en dat het aantal doden in 2008 is verdubbeld. Ook in het journaal wordt er uitgebreid aandacht aan besteed.
Een katholieke vrouwenorganisatie is zelfs zo ver gegaan dat ze een lange lijst met namen en adressen van verkrachters heeft gepubliceerd waaronder enkel priesters, en met het verzoek deze lijst te verspreiden. Zo’n publicatie is mijns inziens wel heel bijzonder, in Nederland is het bij mijn weten nooit zo ver gekomen.

Een tweede thema dat speelt is vrouwenrechten: ‘Tengo derecho a defender nuestro derechos’, zie de trotse foto van Pepita. Deze leuze wordt op allerlei terreinen toegepast. B.v. het recht op een eigen mening en het recht om je te organiseren. In de krant stond een artikel over: ´Tenemos derecho a marchar’ (we hebben het recht om te demonstreren), waarin vrouwen het recht opeisen om te demonstreren waarbij respekt en fysieke en emotionele integriteit wordt gegarandeerd, en waarbij vrouwen zelf bepalen welke leuzen ze meedragen.

In de politieke situatie van dit moment is een hot item dat tegenstanders van het regiem Daniel Ortega niet mogen demonstreren. Veel demonstranten, ook van de partij van Daniel Ortega die het niet eens zijn met zijn beleid, zijn al in elkaar geslagen, en in november vlak na de verkiezingen zijn er zelfs doden gevallen.

Zaterdag 1 maart bleek er opeens een demonstratie om de hoek te zijn, waar politie en ME de demonstranten tegenhielden. Ik heb enkele foto’s genomen (te zien bij de foto’s), omdat ik de situatie niet als bedreigend inschatte. Een uurtje later, 50 meter verderop, zijn de demonstanten uit elkaar geslagen en enkele mensen in het ziekenhuis beland, waaronder een parlementslid. ’s Avonds waren enkele Nicaraguanen op bezoek, die, toen ze m’n foto’s zagen, me bestraffend hebben toegesproken, en dat ik dat nooit meer mocht doen!

8 maart in Chinandega
De FSLN had een 8 maart viering georganiseerd in een sporthal. Toen we aankwamen om even over negenen ’s ochtends was de zaal al voor ruim de helft gevuld en waren ze bezig met danswedstrijden. Volgens mij was dit de topper van de dag. Enkele vrouwen staan dan in het midden met elkaar te dansen en dezen worden giganties toegejuigd. Het maakt niet uit of je jong of oud bent, dik of dun, goed of slecht danst, als het er maar een beetje sexy uitziet ben je al een reuze succes! Na een paar minuten stopt de muziek en worden om de beurt de vrouwen aangewezen en juigt de zaal meer of minder. Degene waarvoor het meeste gejuigd wordt is de winnaar.
De vrouwen kwamen uit de wijde omgeving van Chinandega met bussen, karretjes, triciclos en zelfs met een tractor met een grote aanhangwagen. Als ontvangst kreeg je een speldje opgespeld. De vrouwen bleven maar toestromen en het werd al voller en voller. Zelf ben ik achteraan tegen de muur gaan zitten en naast mij een paar vrouwen met baby’s van het platteland waarvoor dit duidelijk een geweldig uitje was. Op een gegeven moment kregen we ook nog een blikje limonade met een koekje.
Ze hadden een groot spandoek opgehangen met daarvoor een aantal feestelijk versierde stoelen voor de gasten, wat bijna allemaal mannen bleken te zijn. De vrouwen spraken vooral door de microfoon, en dit deden ze geweldig. De sfeer was fantastisch. Ik ben niet tot het einde gebleven, maar om zoveel vrouwen bij elkaar te zien is wel heerlijk.

Op 7 maart was bij het Vrouwenhuis in Chinandega om 12 uur de straat afgezet met een podium omdat ze een toneelstukje op straat gingen spelen om 4 uur. Het vrouwenhuis ligt aan een tamelijk drukke doorgaande weg, maar kennelijk is het toegestaan om zomaar de weg af te zetten. Vanwege de hitte en de drukte ben ik helaas niet wezen kijken. Wel ben ik even in het vrouwenhuis geweest, wat we in 1993 met de bouwbrigade hebben opgeknapt. Het zag er goed uit. Er waren nu allerlei kleine kantoortjes van een arts, tandarts, psycholoog, fysioterapeut, etc, met achterin een lokaal waar een alfabetiseringscursus aan de gang was voor vrouwen, het was er heel vol. Tja, zo’n bestemming is eigenlijk niet de bedoeling: een verhuurbedrijfje met nog één collectieve ruimte.

In Leon zag ik geheel onverwacht tegenover de universiteit een spandoek aan een kerk hangen met de tekst: ‘een vrouw die kan lezen en schrijven, veranderd haar leven, 8 maart, internationale vrouwendag. De feministische beweging in Nicaragua heeft meer dan 8.000 vrouwen gealfabeticeerd’

Matagalpa
Omdat Saskia plotseling een handtekening onder een belangrijk document nodig had van iemand, wat niet per post of anderszins geregeld kon worden, ben ik dinsdag in alle vroegte naar Matagalpa afgereist met de bus over een grotendeels zeer slechte weg. Om negen uur in Matalpa aangekomen, een stad in de bergen met een aangename temperatuur en mooie omgeving.
In de jaren 80, tijdens het Sandinisme, is hier min of meer de vrouwen- en lesbische beweging gestart. Tamelijk veel vrouwen kwamen uit het buitenland en wonen hier nog. Wel toevallig dat ik een paar dagen vòòr 8 maart in deze stad verblijf met dit verleden.
Ik kan een nachtje bij Lupita slapen, die ik nog uit 1993 ken en een vriendin van Sakia is. Lupita is al vele jaren het boegbeeld van de lesbische beweging in Nicaragua, ze is ook veel in het buitenland geweest en is lerares Engels. Ze woont in een (armoedige) buitenwijk met haar vriendin in een mooie woning naast een ander lesbisch stel, en dat in Nicaragua!
In de omgeving van Matagalpa zijn de nodige vrouwenprojecten opgestart om inkomsten te verwerven. Dit is zichtbaar bij een bureautje dat excursies in de omgeving organiseert waar vrouwengroepen hun producten kunnen verkopen. B.v. een groep in San Ramon, die schattige dingen maakt van gericycled papier en een indianengroep die weer oude weeftechnieken toepast.
Ook in Matagalpa zie je arm en rijk naast elkaar wonen, allerlei handeltjes, bedelaars, vrouwen die in de rivier wassen waar de riolering op uitkomt. Finca Nicaragua heeft ook een afdeling in Matagalpa.