Marktmeisjes, hoe gaat het verder

Toevallig spelen juist nu veel activiteiten tegelijk, waarvoor erg hard gewerkt moet worden. Namelijk het opstarten van een cursus milieu en biologische landbouwles voor vrouwen, een rotaryclub uit de VS die met 14 mensen zaterdag een weekje komt helpen om twee klinieken op het platteland te bouwen en waarvoor erg veel voorbereiding nodig is met de nodige onderlinge spanningen binnen de rotary in Chinandega, het aansturen van de timmerwerkplaats en het beveiligen en verbeteren van het gebouwtje op de markt omdat de rotaryclub uit de VS drie naaimachines schenkt die niet gestolen mogen worden. Over het laatste gaat dit stukje.

Maar eerst nog even over de expositie in Heemskerk, waarvoor nu een wandplaat met een mooie foto van de marktmeisjes met tekst is gemaakt, zie bij de foto’s. De andere organisaties die een foto hebben ingeleverd met een tekst en de millenniumdoelen zijn te vinden op www.vrouwenoverlegheemskerk.nl

Het gebouwtje op de markt voor cursussen is 7 jaar geleden door de stedenband Eindhoven neergezet op grond die ter beschikking is gesteld door de gemeente Chinandega. Het is tamelijk groot, 9 bij 15 meter, en ligt gunstig aan de rand van de markt in een beveiligd gedeelte. Dit wil zetten dat er grote hekken rondom dit gedeelte van de markt staan die ’s avonds dichtgaan en waar bewaking is.
Er is een groot lokaal, twee kleine afsluitbare kantoortjes, stromend water, een toilet en electriciteit. Het gebouw werd lange tijd niet optimaal gebruikt vanwege te weinig beveiliging. Vorige zomer is er met geld uit Nederland van de stichting El Arbol een nieuwe start gemaakt door te investeren in twee deuren, een tafel en stoelen en door geld ter beschikking te stellen voor lesmateriaal om een cursus Engels en handvaardigheid voor marktmeisjes te geven. De lessen zelf werden gratis door een Nederlands meisje gegeven, met groot succes, zie foto. Ook nu kan ik de gretigheid ervaren als ze naar doña Santos komen om te vragen wanneer de lessen weer beginnen, dat is echt heel ontroerend.

Vanwege de donatie voor de naaimachines is er de afgelopen weken versneld gewerkt aan het opknappen van het gebouw. Niet alleen geeft rotary VS geld voor naaimachines, ook betaald ze geld voor een lerares die zes maanden dagelijks vier uur les kan geven aan marktmeisjes en de materialen die daarvoor nodig zijn, in totaal zo’n 940 dollar.

Opknappen gebouwtje
Verder is er 1.500 euro beschikbaar voor het beveiligen en opknappen van het gebouw en het aanschaffen van nog wat meer meubilair, ingezameld door de stichting El Arbol in Nederland. Om dit voor elkaar te krijgen is erg veel werk verzet. Eerst een inventarisatie maken van wat nodig is, dan verschillende offertes laten maken door aannemers. Omdat het een kleine klus is, zijn dit mannen die met één hulpje werken en alle voorkomende werkzaamheden zelf kunnen uitvoeren. Omdat de tijd beperkt was moest iemand ook nog meteen kunnen beginnen, wat met de grote werkeloosheid geen probleem is. Ook moet diegene betrouwbaar zijn, dus niet stelen, en dat is wel een probleem, een groot probleem! Omdat Saskia een buitenlander is gaat de prijs vaak 50 procent omhoog, zeker van het arbeidsloon. Doña Santos kwam uiteindelijk met iemand aanzetten, die in november al een offerte had gemaakt en nu het loon 35 procent omhoog had gedaan, terwijl de lonen in Nicaragua niet zijn gestegen. Hij begint al met de werkzaamheden vanwege de haast, terwijl de preciese prijs nog niet was vastgesteld. Doña Santos heeft hem streng onderhouden en hij zei dat het loon nog onderhandelbaar was. Uit zichzelf is hij toen naar Saskia gegaan en is er een contract opgesteld met een loon iets hoger dan in november. Dat iemand uit zichzelf om een contrakt vraagt is in Nicaragua uitzonderlijk!

Kopen van de materialen.
Er waren erg veel verschillende materialen nodig: bouwblokken, cement en zand om de muren op te metselen tot het dak, de deuren en ramen moesten versterkt met zink en sloten, voor één raam moest nog een traliehek komen, een gedeelte van het dak vervangen met golfplaten, geverft, en nog wat kleine dingen.
Een nicaraguaan geld geven om de materialen te kopen werkt niet, je krijgt òf geen factuur, òf geen wisselgeld terug of er is iets anders niet in orde. Wel weten ze waar het het goedkoopste is en hoe duur het vervoer is. Als buitenlander wordt je vaak een te hoge prijs gerekend. Het is dus kiezen uit twee kwaden. Omdat je altijd er mee zit dat je bonnen moet kunnen inleveren (anders wordt er weer gezegd dat je het geld in je eigen zak steekt), vroeg Saskia of ik alles wilde kopen. Nu, dit was veel werk, maar je beleeft wel het nodige.

Het gaat bv zo: in een winkel waar zink en de verf te koop was moet je eerst aan een verkoper vertellen wat je nodig hebt. Ze zeggen dan of het aanwezig is. Daarna moet je naar een kantoortje waar twee vrouwen werken en zij maken de rekening op wat lang duurt en daar betaal je. Met de factuur loop je naar de verkoper die zegt dat je eerst voor vervoer moet zorgen. Nu had ik een eindje verderop bij een houthandel een paard en wagen zien staan, dus ik daar naar toe. Oké, die man liep met me mee naar de winkel en vroeg wat er vervoerd moest worden. En toen onderhandelt over de prijs van het vervoer. Hij vroeg 70 colones (3,5 dollar), maar ik wist dat dit 30 tot 40 c mocht kosten. Dus wij, ook de verkopers, bogen ons over de afstand die moest worden afgelegd naar het gebouwtje, en ik zei dat ik 30 c wilde betalen, nu oké, 40 c.
Toen is hij zijn paard en wagen gaan halen en begon de verkoper de spullen klaar te leggen, maar veel haast had ie niet. Er bleek één blik verf te weinig(!) te zijn, dus moest ik geld terugkrijgen. De hele factuur werd met de hand overgeschreven en dat duurde de nodige tijd. De man van het vervoer moest lang wachten, dus eigenlijk was ik blij dat ik had ingestemd met 40 c. Toen eindelijk alles was ingeladen werd ik uitgenodigd om op de wagen mee te rijden naast de voerman! Dit vond ik behoorlijk eng, maar wel erg leuk natuurlijk!

Of het gaat zo: met veel moeite had ik gevonden waar er cementblokken, cement en zand werd verkocht. In een wat afgelegen wijk in een stille straat. Ze maken de cementblokken zelf in een mal waarbij de cement stevig wordt aangestampd en daarna te drogen wordt gelegd. Zand is achterin de tuin en de familie woont naast de werkplaats.
Om half elf had ik hier een afspraak met de aannemer, maar hij was er nog niet. Dus werd aan mij gevraagd door een alleraardigste vrouw wat ik nodig had en met wie ik een afspraak had. Ze ging meteen bellen, maar geen gehoor. Ik wilde op straat wachten en ging een eindje verderop zitten. Maar ik werd indringend teruggeroepen ...., het zou te gevaarlijk zijn op straat. Ik kreeg bij het huis een schommelstoel aangeboden en ze begonnen een praatje met me, heel gezellig.
Na een half uurtje kwam de aannemer en we deden de bestelling. Bij de vrouw des huizes moest ik betalen (het zijn vaak vrouwen die de financieen doen en factures uitschrijven). Ze maakte een rekenfout en opnieuw moest de rekening uitgeschreven worden. Na twee uur werd de bestelling per vrachtauto afgeleverd. De chauffeur hoefde niets te doen bij het uitladen. Eén man laadde de blokken vanaf de vrachtauto op de straat, en twee mannen sjouwden de 200 blokken naar binnen waar ze uiterst precies werden opgestapeld. En daarna nog de twee m2 zand uitladen. Dit was voorbehouden aan de man die op de vrachtauto stond en werd met de schep gedaan, wat erg veel gestuif opleverde. Er was dus kennelijk een preciese taakverdeling voor het vervoer en uitladen, waarbij steeds de helft niets tot weinig deed.

Over elk verkooppunt is zo’n verhaaltje te vertellen. Hout bij een houtzagerij waar ze ook Honda motorfietsen verkopen, gedoe over de prijs, vervoer van het hout bovenop een triciclo, doodeng en bijna een ongeluk door een andere triciclo die hem klemreed. Spijkers, sloten en schanieren bij een handige jongen op de markt, verf bij nog een andere winkel, en 15 extra cementblokken, ook met een triciclo vervoerd en om dat mogelijk te maken redelijk werd verbouwd. Kortom, ik ben er dagen mee bezig geweest, verspreid over twee weken.

Uitvoering
De aannemer en zijn z’n maat werken hard door, dat is duidelijk. De stijger die gebruikt wordt ziet er maar eng uit, en het opstijgen en afdalen kan niet zonder hulp. De maat maakt het cement aan en geeft de cementblokken aan om in de hoogte, vlak onder het warme dak, te verwerken.
Op het dak worden zeven golfplaten vervangen en lekvrij gemaakt, de deuren en ramen worden verstevigd, het (hard)hout dat hier voor nodig is moet nog met de hand geschaaft. Tussendoor blijken er nog allerlei onduidelijkheden te zijn en financiele zaken te regelen en komt de aannemer onverwacht bij Saskia langs. In deze besprekingetjes, waarbij ook vaak iets op papier komt te staan, gaat redelijk wat tijd zitten.
Het ziet er naar uit dat alles klaar komt voordat de rotary langskomt om de naaimachines aan te bieden.

Bewaking
Om het stelen tegen te gaan is er een kamertje waar een oudere alleenstaande man slaapt. Hij heeft er alleen een bed, verder niets. Dus geen keukentje o.i.d. Als tegenprestatie voor de ‘bewaking’ kan hij hier gratis slapen. Deze man heeft een triciclo waarmee hij wat geld verdiend. Dit soort situaties blijkt veel voor te komen bij mannen zonder familie.

Invulling van het gebruik van het gebouw
Het idee is om naaicursussen voor meisjes van de markt te geven in de middagen, zes maanden lang. Een psycholoog heeft aangeboden om dan in deze tijd gratis seksuele voorlichting te geven en te werken aan het vergroten van de eigenwaarde van de meisjes. Eind van deze week komt daarvoor een voorstel. Ook komt er een kleuter- peuteropvang voor de marktvrouwen. De overheid had een lerares hiervoor beloofd, maar deze zou maar 10 dollar per maand verdienen, dit moet nog uitgewerkt worden.
Verder wordt er een dagelijkse alfabetiseringscursus vanuit de regering aangeboden, bestemt voor marktmensen.

Tot slot
Voor een relatief klein bedrag, zo’n 3.000 dollar, wordt er heel wat voor elkaar gebokst. Opknappen en beveiligen van een groot gebouw, uitbreiding van het inventaris en betaalde activiteiten voor een half jaar. Het kost vreselijk veel tijd om alles te regelen en uit te voeren, maar het komt wel van de grond. Met andere woorden, een investering die de moeite waard is, en vrouwen en meisjes van de markt weer perspectief geeft.