4e bericht, gesprek met Roland

Maandag zijn we met de taxi en de bus naar San Josè gereist en in een aardig hotelletje terecht gekomen in een mooie wijk. Helaas wel aan een drukke weg. Heerlijk gegeten bij een Peruaan en daarna nog even de stad verkend.
Vandaag, dinsdag vertrek van Trudy, Sjakkelien, Corrie en Joost, morgen vertrekt Bep. Maar nu eerst het verslag van het gesprek met Roland

Toen we woensdag terugkwamen vanuit de bergen in Longo Mai, bleek dat Roland vrijdag tijd had om ons te ontmoeten. Maar ja, we hadden afgesproken om donderdag in Longo Mai te blijven en dan vrijdag en zaterdag naar de kust te gaan. Het zag er dus naar uit dat de meesten zonder Roland te ontmoeten naar huis zouden gaan. Met Trudy had ik afgesproken om donderdagochtend om 8 uur naar El Mayo te liften, omdat er af en toe een auto langs kwam die die richting uitging.
Toen ik donderdagochtend wakker werd had ik over de hele gang van zaken een onbevredigend gevoel en ik besloot bij de zwitser en Edith na te vragen of er toch niet nog een mogelijkheid was om een afspraak met Roland te maken.

Nu, ik had geluk net de goede mensen tegen te komen, die bereid waren om hun eigen afspraak met Roland wat te verzetten. Toen Roland daarover gebeld werd, bleek dat hij die ochtend naar Longo Mai kwam om iemand naar San Isidro te rijden en dat hij om negen uur (´s ochtends dus) met ons een gesprek kon hebben!!
Iedereen opgetrommeld en ja hoor, om 10 uur kwam Roland. Hij heeft uitgebreid de tijd voor ons genomen. Het gesprek vond ik onthullend, omdat het een andere blik wierp op het reilen en zeilen op Longo Mai dan wij zelf hadden gedacht/ ingevuld en het gesprek veel verduidelijkte.

Wat o.a. aan de orde kwam:
1. Roland is sinds 1983 de trekker van Longo Mai in Costa Rica. Hij heeft daar tot 1996 gewoond met z'n gezin. Daarna is hij in San Isodro gaan wonen en heeft daar een straatkinderenproject opgezet. Daarnaast bleef hij het aanspreekpunt van Longo Mai. Zijn zoon woont op LM en is getrouwd met een Costericaanse vrouw. Twee keer per week komt Roland op LM.
2. Op Longo Mai is het leven nog puur en zuiver (onbespoten eten, zuivere lucht, prachtige natuur), het richt zich op overleven, dat wil zeggen dat de mensen hard moeten werken om te kunnen eten. Het is een hard bestaan, maar het lukt. In de stad, bv San Isidro, zie je dat de mensen ook hard werken, maar dat is werken voor spullen.
3. LM heeft contact met Fair Trade, wat inhoud dat er een gegarandeerde afzet en bodemprijs is voor de koffie en suiker in Europa, vooral in Duitsland. En als de wereldprijs omhoog gaat, gaat de bodemprijs ook mee omhoog. Er is een catagorie klanten die bereid is een eerlijker prijs te betalen.
4. Longo Mai heeft een lagere school met 64 kinderen. Als kinderen daarna verder willen leren, naar een collegio, dan kan dat. De Zwitser maakt een budget van de kosten, en LM zoekt een partnergezin in Europa, meestal in Zwitserland, voor de kosten. Edith houdt een lijst bij van gegadigden en de voortgang. Op dit moment maken hiervan 40 kinderen gebruik, het merendeel zijn meisjes.
5. LM heeft nogal wat vrijwilligers, over het algemeen jong. Vaak blijven ze 6 tot 12 maanden. De vrijwilligers worden in een gastgezin ondergebracht en aangeraden om zich eerst twee maanden te orienteren op het leven hier door mee te lopen met het werk en het leven in het gastgezin. Ze ontdekken hierdoor dat het leven erg verschillend is van wat ze thuis gewend zijn.
Veel gebeurd b.v. door mondelinge overdracht. Ook bij een huis bouwen door een aannemer staat er niets op papier. De aannemer heeft alles in z´n hoofd, ook wat betreft de aanschaf van materialen.
Gezinnen proberen, als het maar enigzins mogelijk is, om hun situatie te verbeteren, bv door hun huis en tuin te verbeteren, alle kinderen naar school te sturen, etc. Kinderen moeten al vroeg meehelpen en zijn heel gehoorzaam. Huilende en jengelende kinderen zijn een zeldzaamheid.
Na deze orientatieperiode kan een vrijwilliger haar ding te doen van wat je in gedachten had om te doen voordat je in LM kwam of een keuze maken uit wat zich voordoet aan werkzaamheden. B.v. Engelse les geven, muziekles, analfabetiseringscursus voor de oudere mensen, gymnastiek, een oven bouwen, onderzoek doen, etc.
6. De helft van de LM bestaat uit gezinnen uit El Salvador, gevlucht voor de oorlog vanaf 1983. De meesten zijn familie van elkaar. Wij verblijven in verschillende gezinnen waarvan de gastvrouw zussen of schoonzussen van elkaar zijn. Hun oorlogservaringen zijn nog steeds schokkend en sommigen willen niet meer terug vanwege de herinneringen. Het leven in LM is beter dan de achtergebleven familie in El Salvador: ze hebben te eten!
Verder leven er enkele onteigende Costericaanse gezinnen en enkele Europeanen
De laatste tijd komen er indianengezinnen binnen die door Del Monte zijn onteigend van hun land. Hun land zijn grote ananasplantages geworden, zoals vanuit de bus is te zien; er wordt veel met gif gespoten. De indianengezinnen zitten dichter bij de weg en hun behuizing ziet er (nu nog) armoedig uit.
Bij elkaar zo´n 400 mensen, 54 gezinnen. Het is een bijzondere samenstelling dat iedereen vredig naast elkaar kan leven, want de Coste Ricanen zijn nogal onverdraagzaam naar vreemdelingen toe.
7. Er blijkt een vrouwenhuis te zijn dat gebruikt is voor naaicursussen en voor cursussen over huiselijk geweld. Ook worden er tekenlessen voor kinderen gegeven, en tijdens het komende festival is het in gebruik voor allerlei activiteiten.
Verder is er een gemeenschapshuis, El Rancho, waar op dit moment 15 buitenlandse vrijwilligers het vijfdaagse festival aan het voorbereiden zijn. Deze vrijwilligers logeren in een speciaal gebouwd vrijwilligershuis naast het gemeenschapshuis.

Reacties van onze groep op de informatie van Roland naderland.
1. Drie van onze gastgezinnen blijken niet te weten dat er een partnership voor de kosten van de opleiding van kinderen bestaat en betalen zelf de kosten, vaak met heel veel moeite, of het kind kan niet naar school terwijl het dat dolgraag zou willen. Dit bevreemd ons en is niet te begrijpen. Als ik Roland tegenkom zal ik er verder naar vragen.
2. In minstens drie gastgezinnen is de gastvrouw analfabeet en kan de eigen naam niet schrijven.
3. We zien dat er grote verschillen zijn in 'rijkdom', materiele rijkdom dus, tussen de verschillende gezinnen. Sommigen hebben een auto, anderen een mobiel. Er wonen ook getrouwde kinderen in het buitenland, vooral in de VS en Oostenrijk, die waarschijnlijk geld naar huis sturen. Van de gastgezinnen waar wij zelf inzitten zijn er zeker drie erg arm te noemen.
4. Bij navraag bij m´n gastvrouw over het vrouwenhuis, bleek dat zij de naam vrouwenhuis niet kende. Misschien zijn het de taalverschillen, maar een beetje vreemd is het wel. We hebben het vrouwenhuis nooit open zien staan zodat je er binnen kon lopen. Het is prachtig mooi van buiten beschilderd.

Tot zover de informatie van Roland. Er blijven nog allerlei onduidelijkheden en vragen over, maar het is natuurlijk moeilijk om daar in één gesprek zicht op te krijgen.
Roland is een wat oudere, heel vriendelijke en bedachtzame man, die heel goed kan luisteren en uitleggen. Ik kan me voorstellen dat hij heel geschikt is om zo´n project langdurig te trekken.